આ મંદિર કિલ્લામાં સ્થિત છે. જર્જરિત હાલતમાં છે પણ જોતાં જ તમને શરણેશ્વર મહાદેવની યાદ આવી જાય તેવું જ છે. કોઈ શિલ્પસ્થાપત્ય નથી તેમ છતાં તે મંદિર સ્થાપત્યની દ્રષ્ટિએ અતિમહત્વનું છે.
એક મંદિર જે સદીઓથી પોતાની સંભાળ રાખે છે. તે ઇસવીસન ૧૫૯૪ ની આસપાસ માન સિંહ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું હતું જ્યારે તેમને બંગાળ, બિહાર, ઝારખંડ અને ઓડિશાના સુબેદાર (રાજ્યપાલ) તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા અને રોહતાસગઢ ખાતે તેમનું મુખ્ય મથક બનાવ્યું હતું. તેણે આ પવિત્ર મંદિર રોહતાસગઢ કિલ્લાની અંદર બનાવ્યું કારણ કે આ મંદિરની કૃપા દરેક પર રહે છે. પરંતુ હવે આ મંદિરની કાળજી લેવા માટે કોઈ નથી પરંતુ તેમ છતાં સ્થાપત્ય કોઈપણને મંત્રમુગ્ધ કરી શકે તેટલું આકર્ષક છે.
મંદિરની મધ્યમાં એક અષ્ટકોણીય મંડપ છે, જે નગારા શૈલીમાં માં બાંધવામાં આવેલ સુંદર કોતરણીવાળા ઊંચા મંચ દ્વારા આધારભૂત છે.
મંદિર સ્થાપત્યની નાગારા શૈલી જે ઉત્તર ભારતમાં લોકપ્રિય બની હતી તે નગારા તરીકે ઓળખાય છે. ઉત્તર ભારતમાં, આખું મંદિર એક જ પથ્થરના મંચ પર બાંધવામાં આવે છે, જેની ટોચ પર પગથિયાં હોય છે.
મંદિરના ગર્ભગૃહને બે મંડપ-પેસેજ છે. પરંતુ દુઃખની વાત એ છે કે મંદિરમાંથી મુખ્ય મૂર્તિ ગાયબ છે. જર્જરિત અવસ્થામાં હોવા છતાં, આ મંદિરમાં આ સુંદર આભા છે જે તમને પરિસરમાંથી બહાર જવા દેશે નહીં. જ્યારે સૂર્યના કિરણો મંદિરના ઊંચા સ્તંભો પર પડે છે ત્યારે તે વધુ સુંદર બની જાય છે.
આવાં સુંદર અને અદ્ભુત મંદિરો જીવનમાં એક વાર તો જોવાં જ જોઈએ !
!! જય ગણપતિ દાદા !!
———– જનમેજય અધ્વર્યુ