🙏 અષ્ટ વિનાયક – ૧ 🙏
જો તમે અષ્ટવિનાયકોની યાત્રાના અંતે મોરેગાંવ મંદિરમાં ન આવો તો તમારી યાત્રા અધૂરી માનવામાં આવે છે. આ મંદિર માત્ર ભગવાન ગણેશના અષ્ટવિનાયકોમાંથી એક નથી પણ ભારતના સૌથી જૂના મંદિરોમાંનું એક છે.
✅ મોરેગાંવ ગણપતિ સંપ્રદાયના સૌથી પવિત્ર અને મુખ્ય વિસ્તારોમાંનું એક છે, જ્યાં ભગવાન ગણેશને મુખ્ય દેવતા તરીકે પૂજવામાં આવે છે.
✅ એવું કહેવાય છે કે ભગવાન ગણેશ એ રાક્ષસી સિંધુનો વધ કર્યો ત્યારે આ મંદિરનું નિર્માણ થયું હતું. પરંતુ મંદિરની ઉત્પત્તિની વાસ્તવિક તારીખ વિશે કોઈ નક્કર માહિતી ઉપલબ્ધ નથી.
✅ પરંતુ જાણકારોના મતે ગણપતિ સંત મૌર્ય ગોસાવી ચોક્કસપણે આ મંદિર સાથે સંબંધિત છે. પેશવા રજવાડાઓના આશ્રયદાતાઓ અને મૌર્ય ગોસાવીના કારણે મંદિરનો ઘણી હદ સુધી જીર્ણોદ્ધાર કરવામાં આવ્યો છે.
ઇતિહાસ ————-
✅ મૌર્ય ગોસાવી (મોરોબા) મુખ્ય ગણપતિ સંત હતા જે ચિંચવડ જતા પહેલા મોરગાંવ ગણપતિ મંદિરમાં તેમની પૂજા કરતા હતા. બાદમાં તેઓ ચિંચવાડ ગયા અને નવા ગણેશ મંદિરની સ્થાપના કરી.
✅ મોરગાંવ મંદિર અને પુણેની આસપાસના તમામ ગણપતિ મંદિરોને બ્રાહ્મણ પેશ્વા શાસકો દ્વારા આશ્રય આપવામાં આવ્યો હતો.
✅. ૧૮મી સદીમાં મરાઠા સામ્રાજ્યએ ઘણા મંદિરોનું નવીનીકરણ પણ કર્યું હતું. પેશવાઓ તેમના સગાના રૂપમાં ગણપતિની પૂજા કરતા હતા, પેશવાઓએ ગણપતિ મંદિર બનાવવા માટે આર્થિક મદદ પણ કરી હતી.
✅ હાલમાં આ મંદિર ચિંચવડ દેવસ્થાન ટ્રસ્ટના વહીવટ હેઠળ છે, જે ચિંચવડથી મંદિરની દેખરેખ કરે છે. મોરગાંવ ઉપરાંત, આ ટ્રસ્ટ ચિંચવડ મંદિર અને થેઉર અને સિદ્ધટેક મંદિરોનું પણ નિયંત્રણ કરે છે.
ધાર્મિક માન્યતાઓ અને મહત્વ: ——–
✅ મોરેગાંવ એક આધ્યાપીઠ છે – ગણપતિના સૌથી જૂના મંદિરોમાંનું એક અને ભગવાન ગણેશને અહીંના શ્રેષ્ઠ દેવતા માનવામાં આવે છે. આ મંદિર અષ્ટવિનાયકની મુલાકાત લેતા હજારો ભક્તોને આકર્ષે છે.
✅ મુદ્ગલ પુરાણના ૨૨મા અધ્યાયમાં મોરગાંવની મહાનતાનું વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે. ગણેશ પુરાણ અનુસાર —- મોરગાંવ (મયુરપુરી) એ ભગવાન ગણેશના ૩ મુખ્ય અને સૌથી મહત્વપૂર્ણ સ્થાનોમાંથી એક છે.
✅ અન્ય બે સ્થળોમાં સ્વર્ગમાં સ્થાપિત કૈલાશ અને શેષાનાગનો સમાવેશ થાય છે. પરંપરા અનુસાર, — આ મંદિરની શરૂઆત અને અંતની કોઈ જગ્યા નથી. જ્યારે અન્ય પરંપરાઓ અનુસાર ભગવાન ગણેશ હોલોકોસ્ટના સમયે અહીં આવ્યા હતા.
✅. આ મંદિરની પવિત્રતાની તુલના પવિત્ર હિન્દુ શહેર કાશી સાથે કરવામાં આવે છે.
!! ગણપતિ બાપા મોરયા !!
————– જનમેજય અધ્વર્યું..